“Bo to normalne”, “bo koledzy namawiają”, “bo po nim jest tak fajnie” – mowa o najczęstszych przyczynach sięgania przez nastolatki po alkohol.

Problem picia wśród młodzieży jest coraz większy: obserwujemy obecnie mocne zacieranie się granic pomiędzy światem dorosłych a światem osób w wieku dojrzewania, jeśli chodzi o sięganie po używki. Jak wygląda sytuacja nieletnich miłośników alkoholu?

Spada wiek inicjacji alkoholowej

Młodzież coraz szybciej ma kontakt z procentami – najczęściej po pierwszy kieliszek nastolatkowie sięgają pod okiem osób dorosłych – szacuje się, że aż 68% osób nieletnich przyjęło pierwszą dawkę alkoholu w ten sposób. Statystycznie wiek inicjacji alkoholowej spadł obecnie do 12. roku życia, choć nie musi to być regułą.

Gdy już dowiemy się, że dziecko zaczęło spożywać alkohol, winy na ogół szukamy w rówieśnikach lub w mediach. Niestety, nie zastanawiamy się nad tym, że wzorce kultywowane przez dzieci i młodzież nie wzięły się z powietrza…

Skąd bierze się zainteresowanie alkoholem?

Wpływ mediów i rówieśników swoją drogą, lecz jest takie miejsce, z którego wynosimy większość wzorców: dom rodzinny. Nawet jeśli nie uważasz, że Ty i Twoi bliscy nadużywacie alkoholu, na pewno istnieją zależności związane z tym, jak go spożywacie.

• Zastanów się nad tym, w jaki sposób TY świętujesz różne okazje. Po co sięgasz, gdy masz urodziny? Imieniny? Wesele? Po alkohol. Młodzież to widzi i zaczyna rozumieć, że nie ma bez niego zabawy. Celebrujemy tak każde spotkanie towarzyskie – nie dziwmy się więc, że to samo robią nasze dzieci, które bardzo chętnie naśladują schematy zachowań, chcąc czuć się doroślej.
• Przyjemny stan upojenia. Po spożyciu alkoholu pojawia się ten krótki stan, kiedy wszystko jest świetnie. Znika strach, pojawia się poczucie, że możesz wszystko. Przyjaźnie zawierane są “ot tak”, dużo łatwiej jest zdobyć się na coś, czym można zyskać aprobatę otoczenia.
• Odreagowanie nerwów. Jeśli Twoje dziecko widzi, jak po nerwowym dniu sięgasz po alkohol, najprawdopodobniej zrobi to samo, jeśli nie będziesz z nim rozmawiać o skutkach alkoholu i nie będziesz szukać innych sposobów odreagowania. Nie ma tutaj znaczenia, że kończysz na jednym czy dwóch kieliszkach – młode osoby na ogół nie mają jeszcze wyrobionych granic, po których mówią sobie “stop”, a do tego wystarczy im mniejsza ilość alkoholu, by wejść w stan nietrzeźwości.

Nie mówimy alkoholowi “nie”

Niestety, żyjemy w kraju, w którym odmowa picia lub nieprzyniesienie ze sobą napojów procentowych spotyka się ze znacznie większą dezaprobatą, niż czyny, które ta dezaprobata powinna rzeczywiście spotkać. Abstynenci są ośmieszani nie tylko wśród nastolatków – często osoby niepijące są źle traktowane nawet wśród dorosłych.

Osoby mocno “wstawione” nie spotykają się często z wystarczająco stanowczą reakcją – uważa się, że “zgon” jest jednym z elementów imprezy i nie ma się czym przejmować. Taki wizerunek imprezy nastolatkowie często obserwowali jako dzieci w rodzinnych domach i często nie mają oni pomysłu na to, jak mogłoby być inaczej.

Boimy się odrzucenia

Picie alkoholu w towarzystwie jest silnym symbolem przynależności. Ci, którzy nie piją, są często odrzucani jako “obcy”. Wiele znajomości w wieku dojrzewania definiuje się przez alkohol – “dyspensę” mają tylko ci, którzy z nie mogą pić z bardzo poważnych powodów – przebyta operacja, zażywanie silnych leków itp.

W przeciwnym razie osoby niepijące są skazane na nieprzyjemne etykiety, docinki i samotność. A wyizolowanie w wieku dojrzewania ma poważne konsekwencje w przyszłości.

Jak spożywanie alkoholu przekłada się na przyszłość?

Picie alkoholu jest jedną z form wyrażania buntu i nie unikniesz najprawdopodobniej tego, że któregoś dnia Twoje dziecko wróci do domu nietrzeźwe. Jeśli są to pojedyncze sytuacje, niekoniecznie trzeba szukać powodu do niepokoju.

Jednak regularne spożywanie alkoholu przekłada się już na ryzyko kłopotów zdrowotnych, związanych m.in. z pogorszeniem pamięci, zaburzeniami koncentracji, a nawet gorszym funkcjonowaniem narządów wzroku czy słuchu. Alkohol rzutuje negatywnie na relacje z bliskimi, dlatego że osoby uzależnione są na ogół bardzo agresywne.

Jak leczyć alkoholizm u młodzieży?

Wyleczenie nastolatka z uzależnienia od alkoholu jest dużo trudniejsze – mówimy o osobach, które nie zbudowały jeszcze własnej tożsamości, a ich poczucie własnej wartości jest niemal całkowicie uzależnione od opinii rówieśników.

Nie pomogą tu argumenty o niszczeniu zdrowia – konsekwencje, jakie młody człowiek poniesie za około 30 lat, są zbyt dużą abstrakcją. Nie mają też znaczenia argumenty o tym, co można stracić, dlatego że główną rzeczą do stracenia jest uznanie w oczach rówieśników. Leczenie alkoholizmu w Opolu polega m.in. na budowaniu osobowości od nowa i szukaniu zainteresować w kręgach wspierających postawę abstynencką.