Współcześnie wykorzystuje się dwie podstawowe metody wykrywania koronawirusa – testy genetyczne, wykonywane m.in. na podstawie pobranych wymazów z ust oraz testy IVD, w tym testy kasetowe umożliwiające wykrycie przeciwciał z krwi, osocza lub surowicy. Ostatnia z metod jest obecnie najszybszym sposobem wykrywania możliwego zarażenia nowym koronawirusem i choć nie daje stuprocentowej pewności, jest doskonałą metodą przesiewowego badania pod kątem aktywnego zarażenia. Jak działają testy IVD i czym różnią się od innych metod wykrywania koronawirusa SARS-CoV-2?

Szybkie testy na koronawirusa

Testy IVD (do diagnostyki in vitro) stosowane są do wykrywania obecności różnego rodzaju komórek w organizmie, w tym także przeciwciał wytwarzanych przez organizm w ramach walki z nowym koronawirusem SARS-CoV-2. W przypadku testów na COVID-19, ich działanie opiera się o analizę pobranej próbki krwi w specjalnie przygotowanej kasecie z odczynnikiem, który wchodząc w reakcję z próbką ujawnia obecność odpowiednich przeciwciał lub ich brak. Testy IVD są wyłącznie testami jakościowymi, wykazującymi pozytywny bądź negatywny wynik, ale nie dającymi informacji o tym jaki poziom przeciwciał został wytworzony przez organizm. Z perspektywy badanego ważne jest jednak to, że szybkie testy na koronawirusa mogą wskazać, czy organizm wytwarza przeciwciała IgG czy IgM. Obecność jednych bądź drugich może pomóc określić, czy chory znajduje się na początku, w trakcie czy w końcowej fazie infekcji. 

Testy genetyczne wykonywane w wyspecjalizowanych laboratoriach są w stanie zbadać pobrane próbki pod kątem obecności kodu genetycznego wirusa SARS-CoV-2. Dają znacznie dokładniejsze i bardziej precyzyjne wyniki, ale ich przeprowadzenie wymaga specjalistycznego sprzętu oraz czasu. Oczekiwanie na wyniki testu genetycznego na obecność SARS-CoV-2 może potrwać nawet kilka dni, podczas gdy wyniki szybkich testów jakościowych pojawiają się już po 15-30 minutach.

Jak precyzyjne są testy IVD na koronawirusa? 

Testy jakościowe badające pod kątem obecności przeciwciał IgG i IgM w krwi pacjenta dają skuteczność na poziomie pozwalającym określić z dużym prawdopodobieństwem czy badany miał kontakt z osobą zarażoną i czy wirus dostał się do jego organizmu. Oznaczenie przeciwciał IgM wykonuje się przede wszystkim w celu określenia możliwego kontaktu z koronawirusem – przeciwciała pojawiają się najczęściej w przeciągu 7-10 dni od zarażenia i pojawienia się objawów choroby. W związku z tym określane są jako przeciwciała wczesnej fazy infekcji – ich obecność świadczy o aktywnym zakażeniu, z zaleceniem bezwzględnej kwarantanny. 

Drugą kategorią przeciwciał, pod kątem których badane są próbki w testach IVD są przeciwciała IgG, pojawiające się w dalszej fazie zarażenia koronawirusem. Ich obecność świadczy o dalszej fazie choroby lub jej ustąpieniu. Jeśli otrzymamy wynik dodatni, a nie mieliśmy objawów choroby, prawdopodobnie przeszliśmy zakażenie bezobjawowo. Wynik testów jakościowych, czyli szybkich testów na koronawirusa nie powinien być traktowany jako podstawa diagnozy zarażenia SARS-CoV-2, ale jako wyjściowa do podjęcia dalszych badań genetycznych potwierdzających kontakt z koronawirusem. Testy IVD sprawdzają się jako test przesiewowy, ułatwiający wykrycie osób dotkniętych wirusem. Dla uzyskania wyższej pewności testy warto powtórzyć po kilku dniach od podejrzewanego kontaktu z wirusem – pierwszy wynik może być ujemny, ale przeciwciała pokazują się dopiero po kilku dniach. 

Jak uniknąć zarażenia koronawirusem? 

Pandemia COVID-19 dotknęła cały świat i utrudnia codzienne funkcjonowanie wszystkim, którzy w ciągu dnia muszą mieć kontakt z wieloma osobami spoza najbliższej rodziny. Odwiedzając sklepy, korzystając z komunikacji miejskiej czy pracując i rozmawiając z ludźmi jesteśmy narażeni na ryzyko kontaktu z wirusem drogą kropelkową i zarażenia się skutkującego gorączką, kaszlem, zmęczeniem, trudnościami w oddychaniu, a w trudniejszych przypadkach ostrą niewydolnością oddechową. Testy stanowią ważny element eliminowania ognisk chorobowych i przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się wirusa, ale jeszcze ważniejsze jest zachowanie właściwej higieny i dbanie o to, by ograniczyć własne ryzyko kontaktu z wirusem do minimum. Regularne mycie rąk, unikanie dotykania twarzy, zachowywanie dystansu społecznego, noszenie masek ochronnych i regularne dezynfekowanie wszystkich powierzchni mogących mieć kontakt z osobami zarażonymi znacząco zwiększa nasze szanse na uchronienie się przed COVID-19.